U procesu bušenja otvora koriste se posebne bušilice s dijamantskim krunama za staklo. Radi postizanja najboljeg kvaliteta otvora, bušenje se vrši istovremeno sa obe strane stakla.

DIMENZIJE I RASPORED BUŠENIH OTVORA

   U procesu bušenja postoje određena ograničenja po pitanju dimenzija i rasporeda otvora (udaljenost rupa od ivice stakla, uglova i međusobno jedna od druge). Sva ograničenja su propisana standardom EN 12150-1 (naročito označava toleranciju, ravnost, ivice, fragmentaciju i fizičke i mehaničke karakteristike ili monolitno ravno termički očvršćeno sigurnosno stakleno silikatno staklo za upotrebu u zgradama).

1. Ograničenja uglavnom su determinirana sledećim podacima:

• Zadana debljina stakla – d,
• Dimenzije staklene ploče – W(širina), L (visina),
• Promer rupe – φ,
• Oblik stakla.

MINIMALNA ŠIRINA STAKLA

Minimalna širina stakla s okruglim otvorima (W) treba biti najmanje 8 puta veća od zadane debljine stakla (d).

PROMER OTVORA

Minimalni promer (Dmin) bušenog otvora ne može biti manji od zadane debljine stakla (d). Maksimalni promer (Dmax) bušenog otvora ne bi trebao biti veći od jedne trećine najmanje širine staklene ploče (Wmin).

LOKACIJA OTVORA

Udaljenost ivice otvora od ivice stakla (a) i razmak između ivica otvora (b) ne bi smeo biti manji od dvostruke debljine stakla (d).

OTVORI NA UGLOVIMA – ISECANJE OTVORA

Kod zaobljenih uglova pod uglom ≥90º udaljenost (a) od bazne tačke ugla do ivice otvora treba iznositi najmanje četiri puta više od debljine stakla (d). Udaljenost (c) od kraja ugla do ivice otvora treba iznositi najmanje šest puta od debljine stakla (d).

U slučaju isecanja od ugla do otvora potrebno je da visina sečenja nije manja od 5mm i da nije veća od dvostruke debljine stakla.

TOLERANCIJE PROMERA I RASPOREDA KOD BUŠENJA OTVORA

Tolerancije promera bušenih otvora

Zadani promer otvora φ (mm)                    Tolerancije (mm)

3 ≤ φ ≤ 20                                                            ± 1

20 ≤ φ ≤ 80                                                          ± 2

Radi utvrđivanja položaja navedenog otvora na površini izrezanog oblika stakla potrebno je izabrati jednu referentnu tačku (levi donji ugao) od koje će se izmeriti udaljenost dve ortogonalnih linija u odnosu jedne na drugu.

Crtež ispod prikazuje način merenja rasporeda otvora na staklenoj ploči.

Vrednost tolerancija po pitanju rasporeda otvora za bušenje sadrži tablica ispod i sdrži i podatke o dimenzijama staklenih ploča pk debljinama stakla.

TOLERANCIJE KOD RASPOREDA OTVORA ZA BUŠENJE

Tolerancija rasporeda otvora (mm)

Dim. stakla (W, L)  ¦  Zadana debljina     ¦       Zadana debljina

d≤12            ¦                   d≥12

≤2000mm              ¦             ± 2,5            ¦                   ± 3,0

2000 < W

lub L ≤ 3000          ¦            ± 3,0              ¦                   ± 4,0

> 3000                  ¦             ± 4,0              ¦                  ± 5,0

IZREZIVANJE I GLODANJE OTVORA

Kod stvaranja otvora isto postoje određena ograničenja vezana za dimenzije istih, poludijagonale zaobljavanja uglova i raspored otvora na staklenoj ploči.

  Dimenzije i raspored otvora

Dimenzije otvora (širina (c) i visina (h)) ne mogu biti veće od 1/3 širine i 1/3 visine celog lista stakla u kojem se buši. Udaljenost između najkraće ivice stakla i otvora ne moe biti manja od polovine daljine ivice otvora koji leži u datom smeru. Svi podaci o odnosima između dimenzija izgledaju na sledeći način.

h ≤ 1/3 x L,     c ≤ 1/3 x W,     a ≥ 1/2 x c,     b ≥ 1/2 x h,    r ≥ 6mm

Dimenzije su prikazane na slici ispod:

TOLERANCIJE KOD IZRADE I RASPOREDA OTVORA

Tolerancije dimenzija otvora

Ivica otvora (mm)                            Tolerancije (h,c) (mm)

h ili c                                                  ± 3,0

Radi određivanja položaja zadanog otvora na površini lista stakla potrebno je izabrati jednu referentnu tačku (levi donji ugao) od koje će se izmeriti udaljenost dve ortogonalne linije u odnosu jedne na drugu. Vrednost tolerancija po pitanju rasporeda otvora za bušenje sadrži talica ispod i sadrži i podatke o dimenzijama staklenih ploča i debljinama stakla.

Tolerancije rasporeda otvora

Dimenzije stakla (mm)                 Tolerancija rasporeda otvora

Zadana debljina ¦  Zadana debljina

d ≤ 12mm  ¦        d ≥ 12mm

≤ 2000                                ¦                  ± 2,5mm ¦          ± 3,0mm

2000< W lub L ≤ 3000       ¦                  ± 3,0mm ¦           ± 4,0mm

> 3000                               ¦                  ± 4,0mm ¦            ± 5,0mm

IZREZIVANJE IVICA I UGLOVA

Zavisno o dimenzijama i obliku staklene površine možemo napraviti više kombinacija izrezivanja delova stakla. Ispod su navedena opšta pravila kojih se treba pridržavati ako se izrezi planiraju na ivicama i uglovima.

DIMENZIJE I RASPORED IZREZA NA IVICI STAKLA

Dimenzije izreza koji se vrši na ivici  (h x c) ne mogu biti veće 1/3 širine (W), i visine (L), kako sledi:

h ≤ 1/3 x L, c ≤ 1/3 x W

Udaljenost između dva izreua (k) mora biti veća ili jednaka polovini širine većeg od njih. Širinu izreza na rubu čini vrednost izmerena paralelno do ivice na kojem pravimo izrez.

k ≥ 1/2 x h

Udaljenost između izreza na ivici i ivice staklene ploče (j) mora biti veća ili jednaka polovini širine izreza i ne može iznositi manje od100mm. Ne sme se zaboraviti da uglove unutar izreza treba zaobliti. Minimalna poludijagonala takvog zaobljavanja iznosi r ≥6mm.

j ≥ 1/2 x h

TOLERANCIJE KOD IZRADE I RASPOREDA IZREZA NA IVICI STAKLA

Radi određivanja položaja zadanog izreza na staklenoj površini potrebno je izabrati jednu referentnu tačku (levi donji ugao) od koje će se izmeriti udaljenost dve ortogonalne linije u odnosu jedne na drugu.

Tolerancije kod izreza na ivici stakla

Ivica izreza                       Tolerancije (h1,h2,c1,c2)(mm)

h lub c                                ±3,0

Tolerancija kod rasporeda izreza na ivicama stakla

Dimenzija stakla

Tolerancija rasporeda izreza planiranih na                                          ivicama stakla

(a1,a2,a3,a4,b1,b2,b3,b4)(mm)

Zadana deb. stakla    Zadana deb. stakla

d ≤ 12                         d > 12

≤ 2000                                        ±2,5                          ± 3,0

2000 < W lub L ≤ 3000             ± 3,0                          ± 4,0

> 3000                                      ± 4,0                          ± 5,0

       DIMENZIJE IZREZANIH UGLOVA

Dimenzije izreza koji je lociran u uglu (c x h) ne mogu iznositi višeod 1/3 širine (W) i visine (L), kako sledi:

h ≤ 1/3 x L,     c ≤ 1/3 x W

Crtež ispod prikazuje primer lokacije izreza zajedno s najbitnijim dimenzijama. Ne sme se zaboraviti da ugao koji se nalazi unutar izreza isto treba zaobliti. Minimalna poludijagonala takvog zaobljavanja treba iznositi 6 mm.

TOLERANCIJE KOD IZRADE I RASPOREDA IZREZA U UGLOVIMA

Radi određivanja položaja datog izreza na staklenoj površini potrebno je izabrati jednu referentnu tačku (levi donji ugao) od koje će se izmeriti udaljenost dve ortogonalne linije u odnosu jedne na drugu.

Tolerancije kod izrezivanja uglova

Ivica izreza   (mm)                                   Tolerancije (h, c) (mm)

h ili c                                                                        ± 3,0